Okulların açılmasına çok az bir zaman kaldı. Yaz tatilinin bitmesi, ders zilinin çalması bir çok
öğrencide kaygıya neden olabiliyor. Bu durum; okula gitmek istememe, okul fobisi ya da okul
korkusu olarak görülebilmektedir. Okul fobisinin altında bir çok neden yatmaktadır. Her eğitim-
öğretim yılında sıklıkla görülmekle birlikte bir kaç haftayı geçen, kesinlikle okula gitmek
istemeyen çocuklarda okul fobisinden söz etmek mümkündür.
Doğumdan itibaren ebeveynleri ile sık birlikte olan çocuk, okul yaşının gelmesi ile birlikte
ebeveynlerinden ayrılıp farklı bir ortama girer ve bu durum çocukta kaygıya neden olabilir.
Sağlıklı bir ayrılık için okul öncesi eğitimi, çocukta okula başlama kaygısını gidermede önemli
bir adım olmaktadır. Bunun yanı sıra çeşitli kurslar ve sosyal aktivitelerde çocuğun
sosyalleşmesinde önemli rol oynamaktadır.
Okulun ne olduğunu bilmeme, ne ile karşılaşacağını bilmemede çocukta kaygıya ve korkuya
neden olabilmektedir. Çocuğun gerek anaokulu/kreş gerekse ilköğretime yeni başlama sürecinde
sıklıkla okula gitmek istememe, anneye yapışma, okula gitmeye dair yoğun korku, kaygı
geliştirdiği süreçte güvenli ev ortamından ayrılan bazı çocuklar okul gibi kalabalık ve kuralların
olduğu bir çevreye girmekte zorlanabiliyor. En sık kaygı nedeni ise anne ve babadan ayrılmaya
karşı geliştirilen yoğun ayrılık kaygısıdır.
Sabah saatleri ve okula gitmeye yakın çocukta; bulantı, kusma, iştahsızlık, huzursuzluk, ağlama,
baş ağrısı, karın ağrısı, enerji düşüklüğü, içe kapanıklık, uyku problemleri, yeme problemleri vb
gibi belirtiler görülebilmekte, hafta sonları ya da okula gitmediği zamanlarda bu şikayetler
görülmemektedir.
Okul Reddinin Nedenleri
Aşırı koruyucu ya da aşırı serbest ebeveyn ortamında büyüyen çocuk bağımsızlaşıp okula
gitmesi gerektiğinde bireyselleşmekte zorlanır. Bağımlı yetişen çocuklardada sıklıkla
okula gitmek, ebeveynlerden ayrılmakla ilgili yoğun kaygı görülür.
Çocuğundan ayrıldığı zaman çocuğunun başına bir şey gelecek endişesi yaşayan
ebeveynler bu kaygıyı çocuğada istemeden aşılar ve çocuk okula gitmesi yani
ebeveynlerinden ayrılması gerektiği zaman anne – babadan ayrılamama, ayrılırsa
kendisinin ya da anne – babasının başına bir şey gelebilir kaygısını yaşayabilir.
Hiç sorumluluk verilmeyen, her ihtiyacı ebeveynleri tarafından karşılayan çocuğun okula
gitme yaşı gelip bireyselleşmesi beklendiğinde zorlanmakta ve ebeveynlerinden ayrılmak
istememektedir.
Aile içi tartışmalar, kendinden küçük bir kardeşin evde olması, uzun süren ayrılık
hikayelerinin olması, aile içinde yaşanan hastalık, ölüm, okulda yaşanan sorunlar
öğretmen ya da arkadaşlarla yaşanan sıkıntı, ders başarısında düşme, öğrenme
bozuklukları, performans kaygısı, sosyal fobi vb. durumlarda çocuğun okula gitmek
istememesine etken olabilmektedir.
Okul öncesi hazırlıkların yapılmamış olması, çocuğun okul sürecine psikolojik açıdan
hazırlanmamış olması da okul reddinin nedenleri arasındadır. Okul ile ilgili ne kadar çok
bilgiye sahip olursa okul korkusu o derece azalır.
Okula Gitmek İstemeyen Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Çocuğun okula gitmek istememe nedeni araştırılmalı, empati kurulup çocuk dinlenmeli,
anlaşılmalı ve kafasındaki soru işaretleri cevaplanmalıdır.
Yaşadığı kaygının boyutuna göre davranış geliştirilmeli, okula gitmesi desteklenip teşvik
edilmeli.
Evde kalmasına izin vermek okuldan daha fazla uzaklaşmasına neden olmaktadır. Bu
konuda aileler hemfikir olmalı anne “okula gitmelisin” derken baba “bugün gitmesen
olur” dememeli.
Okula gitmek istemediği için çocuğa bağırma, cezalandırma, azarlama yoluna
başvurulmamalı. Bu kaygıyı daha çok tetiklemektedir.
Çocuğa “korkma”, “kaygılanma”, “korkacak ne var ki”, “merak etme” gibi mesajlar
vermeniz çocuğun okul korkusunu pekiştirmekte ve “kork”, “merak et”, “kaygılan”
mesajını alıp “demek ki korkacak, kaygılanacak, merak edecek bir şey var” mesajını
içselleştirmesine sebep olacaktır.
Çocuklar sizin davranışlarınızı, mimiklerinizi çok iyi okurlar sizin kaygılı olmanızdan
çocuk da kaygılanabilir “endişelenecek bir durum var ki annem/babam böyle endişeli”
diye düşünebilir ve okula gitmeyi reddedebilir.
Bu durumun aşılması için zamana ihtiyaç olduğu ve anne-babaların sabırlı olması
gerektiği unutulmamalıdır. Okul ile ilgili yaşanan kaygı durumu okulun rehberlik servisi
ile birlikte değerlendirilmeli, gerekli olduğu durumda profosyonel destek alınmalıdır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz
